Gleðiboðskapur állana: søgan um heimsins mest gátuføra fisk
- Patrik Svensson
"Áin umboðaði uppruna hansara, alt tað væl kenda, og alt tað, sum hann altíð vendi aftur til. Men állurin, sum rørdi seg har niðri í tí dulda, og sum av og á vísti seg fyri okkum, hann umboðaði nakað annað. Hann var meiri ein áminning um, hvussu lítið tú hóast alt kanst vita, um ein áll ella um eitt menniskja, um hvaðani ein kemur, og hvagar ein er á veg."
Hvussu nógv kunnu vit vita um ein áll? Ella um eitt
menniskja? Ársins upplestrabók er um
gátuføra állin, men eisini um sambandið
millum rithøvundin og pápa hansara, og um hvussu
állurin førir teir saman. Tað hevur leingi
verið ein náttúruvísindalig gáta,
hvar állurin verður føddur, hvar hann
nørist, og hvar hann doyr. Europeiski állurin
verður føddur í Saragassohavinum, rekur við
golfstreyminum móti Europa og livir síðan
í okkara norðurlendsku vøtnum, til hann ein dag
svimur aftur til sín uppruna fyri at nørast og
síðan doyggja. Patrik Svensson sigur søguna um
állin, sum nú er í vanda fyri at doyggja
út, við at leita í sínum egna upphavi og
blanda fagurbókmentaligar arbeiðshættir við
lættskiljandi vísindi. Vit fáa lut í
barnaminnum høvundsins nærindis einum villvaksandi
pílatræi, beint við eina friðarliga rennandi
á. Har, í skánsku náttúruni,
verða pápi og sonur sameindir í kvirrum
felagsskapi.
Ársins upplestur:
Kapittul 2 Við ánna (Vid Ån) s. 15-22
Kapittul 4 At líta ein áll í eyguni (Att se
en ål i ögonen) s. 39-44
Eitt tekstaúrtak til upplesturs verður frá oktober at finna her á heimasíðuni til teir stovnar, sum hava teknað seg til Norðurlendsku bókmentavikuna.